Rad Mensura Demira ‘Ouroboros’: Civilizacija koja svojim razvojem jede sebe

Objavljujemo autorsko obrazloženje Mensura Demira povodom murala kojeg će naslikati u sklopu FUU 2016, a čiji je naziv Ouroboros. 

“Pojam ouroboros je izveden iz dvije starogrčke riječi: oura – rep i boros – jesti. Kombinirano ove dvije riječi daju značenje ‘ono što jede vlastiti rep’. Zmija koja jede vlastiti rep je jedan od najstarijih prehistorijskih simbola, rasprostranjen u davnim kulturama na svim kontinentima svijeta. Postoje razna tumačenja tog simbola, a jedan od njih je predstavljanje ciklusa života i smrti koji održava univerzum. Inspirisane zvijezdama Mliječnog puta, mnoge kulture razbacane po svijetu razvile su ovaj simbol neovisno jedne od drugih. Vječni krug – život nastaje iz smrti, smrt nastaje iz života, kreacija nastaje iz destrukcije i obratno. Simbol beskonačnosti je izveden iz originalnog simbola ouroborosa.

Grafičkom kompozicijom predloženog murala vlada dualizam izabranog simbola kombiniran sa simbolom anarhije (slovo A upisano u krug) isprepleten sa mrežom kvadrata – simbolom mreže ulica grada. Proučavajući grafičke radove pokojnog arhitekte, urbaniste, profesora i pisca Bogdana Bogdanovića (koji je, između ostalog, autor memorijala u Jasenovcu, Partizanskog groblja u Mostaru, itd.), vidi se da je Bogdanovićev nadrealizam istupio iz ustaljenih dogmi simbola svog vremena koristeći vizualni jezik koji je stariji od naše historije, simbole drevnih civilizacija – neutralne i oslobođene od naše trenutne historijsko-ideološko-vjerske simbolike. Našim vizualnim prostorom vladaju simboli i pisma monoteističkih religija i pripadajućih civilizacija. Kreativnu slobodu je, dakle, moguće naći prije ili poslije našeg vremena.

Zašto taj motiv u Sarajevu, u 2016. godini? Živimo u historijski interesantnom vremenu, da citiram poznatu kinesku kletvu. Civilizacija svojim razvojem jede sebe. Zagađenje koje proizvodi naš životni stil jede resurse našeg planeta. Živimo u možda najautodestruktivnijoj eri poznatoj čovjeku. Između Istoka i Zapada leži ovaj grad, u redovnim ciklusima razaranja i obnove. Sarajevo je grad koji je često kao ptica Feniks ustajao iz pepela. Iz perioda destrukcije izašao je snažniji, kreativniji, u svojim najtežim momentima branio se kreacijom, u momentima segregacije i mržnje bio je inkluzivan i otvoren. Inspirisan historijskim ciklusima ovog ambijenta, izabrao sam simbol vječnosti kao apstraktan portret grada – ouroboros zaključan u mrežu grada, anarhija mu upisana u strukturu.”

Mensur Demir